เพิ่มความยาว เทโลเมียร์ ด้วยการทำสมาธิ

เพิ่มความยาว เทโลเมียร์ เพื่อชะลอวัยชราภาพของร่างกาย เพราะความชราภาพของร่างกายจัดเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนไม่สามารถหลีกเลี่ยงหรือหลุดพ้นได้ ในอดีตความชราภาพก็จะเกิดขึ้นพร้อมกับอายุที่เพิ่มขึ้น แต่ด้วยวิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์ในปัจจุบันที่ต้องเผชิญทั้งกับมลภาวะหรือสิ่งแวดล้อมภายนอกร่างกายที่เพิ่มสูงขึ้นทั้งส่วนของความร้อน, รังสี UVA, รังสี UVB, รังสี Blue-Light, ฝุ่น, ควัน, มลภาวะทางอากาศ เช่น PM 2.5 ร่วมด้วยปัจจัยภายในที่ได้รับการกระตุ้นหรือมีความเสี่ยงที่เกิดขึ้น ในปัจจุบันทั้งส่วนของสภาวะโรคหรือส่วนของจิตใจที่ถูกรบกวนจากความเครียด, ความกดดัน หรือ การแข่งขันที่เพิ่มสูงมากขึ้น ทำให้ความชราภาพไม่ได้เกิดโดยสอดคล้องไปกับอายุที่เพิ่มมากขึ้นเท่านั้น แต่ความชราภาพจะเกิดขึ้นได้ก่อนวัยอันควร และหนึ่งในตัวแปรที่สามารถบ่งบอกถึงความชราภาพหรืออายุที่แท้จริงของร่างกายได้ก็คือเทโลเมียร์ และในบทความนี้จะช่วยไขข้อสงสัยที่ว่าการทำสมาธิ ช่วยเพิ่มความยาวให้กับเทโลเมียร์ได้จริงหรือไม่

เทโลเมียร์กับตัวแปรวัดอายุของร่างกายที่แท้จริง

คำว่าเทโลเมียร์เป็นคำที่ค่อนข้างใหม่ จึงมีคนเกิดข้อสงสัยว่าเทโลเมียร์คือองค์ประกอบของอวัยวะใดและสามารถใช้บ่งบอกถึงอายุที่แท้จริงของร่างกายได้อย่างไร  เทโลเมียร์นั้นเป็นหมวกซึ่งอยู่ส่วนปลายสุดของโครโมโซมที่อัดแน่นไปด้วยดีเอ็นเอ โดยส่วนของเทโลเมียร์นี้จะมีประมาณ 15,000 Base Pairs เมื่อแรกเกิด ซึ่งจัดเป็นวัยที่มีเทโลเมียร์ยาวที่สุดส่งผลให้เซลล์มีการแบ่งตัวได้ดีที่สุด ทั้งนี้ก็เพื่อกลไกตามธรรมชาติของร่างกายนั่นก็คือเพื่อการเจริญเติบโตในทุก ๆ อวัยวะในการเตรียมความพร้อมสำหรับการเข้าสู่วัยผู้ใหญ่เต็มตัวแล้วสามารถทำงานได้อย่างสมบูรณ์ตามธรรมชาติ และส่วนของเทโลเมียร์นี้จะลดลงจนคงเหลือประมาณ 4,000 Base Pairs เมื่ออยู่ในวัยสูงอายุ ซึ่งจัดเป็นช่วงวัยที่มีเทโลเมียร์สั้นที่สุดจึงส่งผลให้เซลล์ต่าง ๆ ภายในร่างกายมีความสามารถในการสร้างขึ้นมาทดแทนเพื่อซ่อมแซมอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายที่เสื่อมสภาพหรือสึกหรอได้อย่างจำกัด ด้วยวิทยาการทางการแพทย์ในสมัยใหม่เราจึงประเมินอายุทางชีวภาพของร่างกาย (Biological Age) ได้จากความยาวของเทโลเมียร์นั่นเอง

ความยาวของเทโลเมียร์บ่งชี้ถึงอะไรได้บ้าง

1. บ่งชี้อายุที่แท้จริงของร่างกายซึ่งจะแตกต่างจากอายุที่นับตามปีเกิด ในส่วนนี้ก็เป็นสิ่งที่สามารถอธิบายด้วยหลักการทางวิทยาศาสตร์ได้ว่าทำไมบางท่านที่มีอายุอยู่ในรุ่นราวคราวเดียวกับเพื่อน ในช่วงวัยเดียวกันจึงมีสุขภาพที่ดีกว่า และมีผิวพรรณที่แลดูอ่อนเยาว์กว่า

2. บ่งชี้ถึงความเสื่อมของเซลล์ว่าความเร็วในการเสื่อมมากหรือน้อยกว่าปกติหรือไม่ โดยส่วนนี้ยังสามารถนำไปสู่การคาดคะเนความเสื่อมหรือสภาวะของโรคที่อาจเกิดขึ้นกับร่างกายในอนาคตได้ ไม่ว่าจะเป็นโรคเบาหวาน โรคมะเร็ง โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ หรือ แม้แต่โรคอัลไซเมอร์ก็ตาม ในส่วนนี้ทางการแพทย์ก็สามารถนำไปวางแผนการป้องกัน การดูแลรักษา รวมไปถึงการฟื้นฟูส่วนของโรคที่เกิดขึ้นแล้วหรือโรคที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้อีกด้วย

ปัจจัยที่ส่งผลให้เทโลเมียร์สั้นเร็วกว่าตามธรรมชาติ

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นแล้วว่าเทโลเมียร์นั้นสั้นลงตามธรรมชาติจากการแบ่งตัวตามธรรมชาติของร่างกายเพื่อการเจริญเติบโต และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย แต่ด้วยปัจจัยอื่น ๆ ทั้งจากภายในร่างกายของคนเราเองและปัจจัยภายนอกที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาทำให้เทโลเมียร์ในร่างกายของคนเราสั้นเร็วกว่าตามธรรมชาติซึ่งมีปัจจัยดังนี้

1. พฤติกรรมการสูบบุหรี่ไม่ว่าจะเป็นบุหรี่มวน หรือ บุหรี่ไฟฟ้า

2. การดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของ Alcohol 

3. การดำเนินชีวิตด้วยความเครียด ความกดดันและการแข่งขันที่เพิ่มสูงมากขึ้นในยุคปัจจุบัน ซึ่งเป็นตัวเร่งระดับฮอร์โมนความเครียดภายในร่างกายของคนเรา รวมไปถึงสร้างความเครียดให้กับอวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกายของคนเราจึงทำให้เทโลเมียร์มีขนาดที่สั้นลงเร็ว

4. การนอนหลับพักผ่อนที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หรือ การอดนอนติดต่อกันเป็นเวลานาน 

5. การเคลื่อนไหวที่น้อยเกินไปในแต่ละวัน ส่วนนี้ก็คือกิจวัตรการทำงานของมนุษย์ออฟฟิศ ที่ต้องนั่งทำงานหน้าคอมติดต่อกันเป็นเวลานาน หรือ เกือบทั้งวัน ซึ่งก็เป็นการจำกัดการเคลื่อนไหวของร่างกายไปโดยปริยาย

6. การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป

7. การเป็นโรคบางชนิดไม่ว่าจะเป็นโรคอ้วน หรือ โรคความดันโลหิตสูง

8. การสัมผัสกับมลพิษ

9. การติดเชื้อ

ความยาวของเทโลเมียร์กับการทำสมาธิ 

การทำสมาธิเป็นสิ่งที่พุทธศาสนิกชนทุกท่านคุ้นเคยเป็นอย่างดีเพราะพุทธศาสนามีการกล่าวถึงไว้หลากหลายรูปแบบและหลากหลายแขนง โดยหนึ่งในความหมายของคำว่า “สมาธิ” ที่ถูกให้ความหมายโดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตโต) ที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุด ท่านได้ให้ความหมายของคำว่า “สมาธิ” ไว้ว่าคือ การฝึกฝนพัฒนาการทางด้านจิตใจ ซึ่งส่วนนี้ก็นำไปสู่การแสดงออกทางพฤติกรรมนั่นเอง และอย่างที่เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าจิตใจมีผลต่อร่างกายอีกด้วย ในส่วนของเทโลเมียร์เองก็มีความยาวที่เพิ่มขึ้นมาจากการทำสมาธิได้เช่นกัน ทั้งนี้ก็เนื่องมาจาก

1. การทำสมาธินั้นจะช่วยเพิ่มส่วนของระดับฮอร์โมนที่มีผลช่วยเพิ่มความยาวของเทโลเมียร์ ซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มส่วนของอายุของเซลล์ภายในร่างกายของคนเรา รวมไปถึงการช่วยชะลอความชราภาพของเซลล์ภายในร่างกาย (Cellular Aging) มีผลทำให้เรามี อายุยืน

2. การทำสมาธินั้นจะช่วยเพิ่มส่วนของระดับเอนไซม์ที่มีผลช่วยเพิ่มความยาวของเทโลเมียร์ โดยเอนไซม์ที่กล่าวถึงก็คือเอนไซม์ Telomerase    

นอกจากที่กล่าวไปแล้วในบทความข้างต้นก็ยังมีงานวิจัยจากวารสารทางวิชาการทั้งที่ตีพิมพ์และทำการวิจัยในประเทศไทยและในระดับนานาชาติที่มีการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับระดับความยาวของเทโลเมียร์ที่เพิ่มมากขึ้นกับผลที่สืบเนื่องมาจากการทำสมาธิ อาทิเช่น งานวิจัยที่ได้รับการสนันสนุนทุนจากมูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์เพื่อสุขภาพที่ได้รับการตีพิมพ์ใน ค.ศ.2022 ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นงานวิจัยเกี่ยวกับความยาวของเทโลเมียร์ในพระสงฆ์ไทยและชายชาวไทยที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปก็พบว่าพระสงฆ์ไทยมีความยาวของเทโลเมียร์ที่มากกว่าฆราวาสในวัยเดียวกัน ทั้งนี้ก็มาจากปัจจัยต่าง ๆ ในกลุ่มพระสงฆ์ไม่ว่าจะเป็นการมีโรคประจำตัวที่น้อย การไม่ดื่มสุราจากข้อห้ามของทางศาสนา วิถีชีวิตที่สงบ รวมไปถึงสิ่งที่สำคัญก็คือการทำสมาธินั่นเอง